Δεν γνωρίζω αν ο Γιάννης Κακλέας είχε βάλει κάποιο στοίχημα με τον εαυτό του όταν επανήλθε μετά τον “Τυχαίο Θάνατο ενός Αναρχικού” με τον “Επιθεωρητή”, πάντως από ό,τι φαίνεται το κέρδισε. Και κάπως έτσι ξεκινώντας από το τέλος, να σας πω ότι την προηγούμενη Πέμπτη παρακολούθησα τη θεατρική κωμωδία της χρονιάς, χωρίς υπερβολές και λόγια που απλώς φιλοδοξούν να κοσμήσουν ένα χαρτί.
Τα τελευταία χρόνια είναι ευρέως γνωστό ότι οι καλές κωμωδίες -ακόμη και στο θεατρικό σανίδι- βρίσκονται σε έλλειψη. Όμως υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις. Μία από αυτές αποτελεί και ο “Επιθεωρητής”, του Νικολάι Γκόγκολ που εξ’ αρχής κάνει την αίθουσα να γεμίσει με ένα ακατάπαυστο “κύμα” γέλωτος και εξελίσσεται σαν καυτή λάβα σε μία άρτια πολιτική κωμωδία, η οποία αναδεικνύει τη διαχρονική ανοησία της ανθρώπινης ματαιοδοξίας και τα καμώματά της. Γνωρίζοντας πόσο δύσκολο είναι να ισορροπήσουν τα διαφορετικά και αντικρουόμενα στοιχεία μιας κωμωδίας αυτού του είδους, μπορώ να σας πω ότι αισθανθήκαμε όπως ακριβώς”έπρεπε”: στιγμές προβληματισμού διαπερνούσαν το μυαλό μας, ενώ παράλληλα το γέλιο δεν σταματούσε, ακόμη και στις “βαριά” φορτισμένες σκηνές.
Ας πάμε όμως ξανά στην αρχή και στην υπόθεση της παράστασης: Σε μια επαρχιακή πόλη στα βάθη της Ρωσίας ονόματι Καμτσάκα (ξέρετε εκείνη με τα πολλά ηφαίστεια), οι αρχές του τόπου νομίζουν από παρεξήγηση πως ένας άσχετος με την κρατική μηχανή, ένας ιδιόμορφος τυχοδιώχτης που απλώς τυχαίνει να βρίσκεται στην πόλη, είναι ο αναμενόμενος κρατικός Επιθεωρητής για την καταπολέμηση της διαφθοράς που έστειλε η κυβέρνηση από τη Μόσχα.
Κι αυτή η παρεξήγηση ανατινάζει τους διοικούντες αυτής της πόλης. Βουτηγμένοι στη διαφθορά, στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την εύνοιά του, οι υπεύθυνοι των ιδρυμάτων της πόλης επιδίδονται σε κολακείες και απόπειρες δωροδοκίας, τον χρηματίζουν, ικανοποιούν τις επιθυμίες του και τις ορέξεις του, πέφτοντας έτσι θύματα μιας μεγαλύτερης απάτης που αποκαλύπτει την αποσύνθεση της κρατικής μηχανής και των λειτουργών της. Ο ψευτο-επιθεωρητής διασκεδάζει με τα καμώματά τους, τους εκμεταλλεύεται, τους εξευτελίζει, απολαμβάνοντας τα πολυτελή καταλύματα και τις κολακείες κι αφού παίρνει αυτά που θέλει αποχωρεί. Στο τέλος, όταν όλα αποκαλύπτονται, η τιμωρία τους είναι αναπόφευκτη. Όμως με την τεχνική της μαφιόζικης συναλλαγής, της συγκάλυψης και του πολιτικού αμοραλισμού βρίσκονται πάλι στον αφρό, υπηρετώντας το βαθύ κράτος της διαπλοκής.
Πέρα από σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Κακλέα που για άλλη μία φορά είναι ευρηματική και άρτια- ο οποίος σημειωτέον μετέφερε το έργο στο σήμερα με τρόπο που δεν το παραμορφώνει- τα “ρέστα” τους έδωσαν Στέλιος Μάινας και Θοδωρής Σκυφτούλης, όπως και οι υπόλοιποι ηθοποιοί που συμμετείχαν στην παράσταση. Εδώ να προσθέσω πως πρόκειται για μία πολύ προσεγμένη παραγωγή από την “κορυφή” ως τα “νύχια”, με κινηματογραφικά στοιχεία, πολύ χορό και ζωντανή μουσική επένδυση τα οποία “πλουτίζουν” την παράσταση και προσφέρουν ένα “πολυθέαμα”, από εκείνα που συνηθίζαμε να παρακολουθούμε τις παλιές καλές εποχές.
Όσον αφορά την υπόθεση και την πλοκή, δεν ήταν λίγες εκείνες οι φορές που αναρωτήθηκα αν ο Γκόγκολ θα έπρεπε να συγκαταλέγεται στους γνωστούς προφήτες. Κι αυτό επειδή ο “Επιθεωρητής” έκανε πρεμιέρα και δημοσιεύθηκε το 1836 ως κωμωδία παρεξηγήσεων, που σατιρίζει την ανθρώπινη απληστία, την υποκρισία, την ανοησία, τη γραφειοκρατία και την εκτεταμένη πολιτική διαφθορά της Αυτοκρατορικής Ρωσίας, όμως όλη αυτή η ασυδοσία, ο “βούρκος” της σαθρής εξουσίας και ο ατέρμονος ναρκισσισμός, ταιριάζουν απόλυτα στο σύγχρονο κόσμο και καθιστούν το έργο του Νικολάι Γκόγκολ μία διαχρονική καταγγελία για όσα κρύβονται κάτω από το “τραπέζι” των κοινωνιών σε όλο τον κόσμο κι όμως είναι γνωστά τοις πάσι. Ωμός ρεαλισμός, κυνισμός, μελαγχολία, γέλιο, τέχνη και κοινωνικός σχολιασμός μέσα από την ορμητική, νεανική πένα του Νικολάι Γκόγκολ, δια χειρός Γιάννη Κακλέα και ενός υπέροχου θιάσου που κάνει το Θέατρο Γκλόρια να σείεται από τα γέλια. Να πάτε και να πάρετε μαζί σας πολλά χαρτομάντηλα γιατί θα κλάψετε από τα γέλια.
Παίζουν: Θοδωρής Σκυφτούλης, Στέλιος Μάινας, Άνδρη Θεοδότου, Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Στράτος Λύκος, Δημήτρης Διακοσάββας, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Φραγκίσκη Μουστάκη, Γιάννης Λατουσάκης, Άρης Κακλέας, Αργύρης Λάμπρου, Νίκος Κωνσταντόπουλος, Μάιρα Γραβάνη, Φαίη Φραγκιαδάκη.
Κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στο Θέατρο Γκλόρια.
