Δύο παντρεμένα ζευγάρια, στο λυκόφως της ζωής τους, επιδίδονται σε ένα σερί αποκαλυπτικών εξομολογήσεων, που θα επαναπροσδιορίσουν τα δεδομένα της σχέσης τους. Μέσα από τις ιστορίες της ζωής τους, που διέρχονται από κωμικοτραγικές καταστάσεις, το έργο πραγματεύεται την υποκειμενικότητα των ερωτικών σχέσεων και τις ανατροπές που μπορεί να φέρουν οι καταθέσεις ψυχής, ακόμα και λίγο πριν τον θάνατο.
Ο συγγραφέας
Ο ΙβάνΒιριπάεφ, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης θεάτρου, κινηματογραφιστής και ηθοποιός, είναι ένα από τα «τρομερά» παιδιά του σύγχρονου ρωσικού θεάτρου.Η θυελλώδης εμφάνισή του στα θεατρικά πράγματα της χώρας του χαρακτηρίστηκε «εισβολή» και συνέπεσε με μια γενικότερη ιστορική καμπή της ρωσικής κοινωνίας και του ρωσικού θεάτρου.
Πολύ γρήγορα πέρασε τα σύνορα της πατρίδας του και τα έργα του άρχισαν να παίζονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Με πάνω από 250 ανεβάσματα έργων του διεθνώς, ο Βιριπάεφ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της σύγχρονης δραματουργίας. Έχει βραβευτεί σε θεατρικά και κινηματογραφικά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο.
Σήμερα ο Βιριπάεφ ζει στη Βαρσοβία και έχει πολιτογραφηθεί Πολωνός πολίτης, έχοντας εγκαταλείψει τη Ρωσία, όπου τα έργα του έχουν αποκλειστεί από όλα τα ρωσικά θέατρα, εξαιτίας της καταγγελτικής θέσης που πήρε ενάντια στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Είναι συνιδρυτής και επικεφαλής της ομάδας WEDAProject στη Βαρσοβία.
Το έργο
Οι Ψευδαισθήσεις γράφτηκαν το 2011, ύστερα από παραγγελία του Θεάτρου του Χέμνιτς στη Γερμανία και αμέσως ανέβηκαν στη Ρωσία, την Πολωνία και την Αγγλία.
Τέσσερις νεαροί αφηγητές, δύο γυναίκες και δύο άντρες, μας διηγούνται κομβικά περιστατικά της ζωής δύο ζευγαριών, του Ντάνυ και της Σάντρα και του Άλμπερτ και της Μάργκαρετ, που είναι πολύ φίλοι μεταξύ τους. Οι στιγμές από τις ζωές των ηρώων είναι προσεκτικά επιλεγμένες, ώστε να αναδειχθούν οι συγκρούσεις, τα αδιέξοδα και οι τραγικές ανατροπές που είναι το αλάτι της ζωής, αλλά και της δραματουργίας.
«Η αληθινή αγάπη είναι μόνο αμοιβαία», όπως πιστεύει ακράδαντα σε όλη της τη ζωή η Σάντρα ή«η αληθινή αγάπη μπορεί να είναι και μη αμοιβαία», όπως ανακαλύπτει, λίγο πριν πεθάνει, η Μάργκαρετ; «Η ζωή είναι θραύσματα» ή «υπάρχει μια ενότητα σε αυτό το τεράστιο μεταβαλλόμενο σύμπαν;» Το να λες την αλήθεια είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή ή το να αποκρύπτεις κάποιες… λεπτομέρειες μπορεί να αποβεί σωτήριο για την ίδια τη ζωή; Αυτές οι αντιπαρατιθέμενες απόψεις συνθέτουν ένα θεατρικό debateγια την αληθινή αγάπη και την πραγματική ευτυχία, με την έννοια της ψευδαίσθησης, δηλαδή της εσφαλμένης πεποίθησης που οδηγεί στη διάψευση και τη ματαίωση, να τέμνει το έργο κάθετα, οριζόντια και διαγώνια: ψευδαίσθηση περί αγάπης – αμοιβαίας, αιώνιας και φλογερής – περί φιλίας – δυνατής και ισόβιας, μεταξύ ανθρώπων του ίδιου ή του αντίθετου φύλου – περί ενότητας και συνοχής του κόσμου που μας περιβάλει.
Ο συγγραφέας χαρακτηρίζει το έργο κωμωδία – παρά τις συγκρούσεις, τη βαθιά συγκίνηση, τα αδιέξοδα και την τραγική του κατάληξη – με την έννοια που ο συμπατριώτης του, Τσέχωφ, χαρακτηρίζει κωμωδίες, τα δικά του πολύπρακτα έργα. Όπως ο Τσέχωφ, έτσι και ο Βιριπάεφ βάζει στο επίκεντρο της τέχνης του την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, που ειδωμένη από απόσταση, μπορεί να φανερωθεί τόσα αστεία!
Η παράσταση
Η παράσταση εστιάζει στο σκηνικό παιχνίδι μεταξύ των αφηγητών για να αναδείξει την υποκειμενικότητα και τη σχετικότητα που διατρέχει τη δραματουργία.
Ο αφηγηματικός λόγος μπολιάζεται με δράση, για να φανερώσει τις υπόγειες διασυνδέσεις, τόσο των τεσσάρων αφηγητών με τους ήρωες για τους οποίους μιλάνε, όσο και των ηρώων μεταξύ τους.
Το τραγικό συνυπάρχει με το κωμικό, όπως ακριβώς συμβαίνει και στη ζωή, που τόσο μετα – δραματικά καταγράφει ο Βιριπάεφ