Πως θα σας φαινόταν αν αντί για τη Σαμπίνα, πρωταγωνιστική φιγούρα στο μυθιστόρημα <<Αβάσταχτη Ελαφρότητα το Είναι>> του Μίλαν Κούντερα, τη θέση της έπαιρνε μια μύτη. Μια μύτη εξέχων, χειραφετημένη, πολυτάλαντη που σουφρώνει μπροστά σε ότι είναι <<μπανάλ>>. Έχει φύγει από τη πατρική στέγη για να ζήσει τον έρωτα χωρίς δεσμεύσεις. Σκοπός της να σαγηνέψει, να καιροσκοπήσει, να διαστρεβλώσει προς όφελος της. Οσφρητικό όργανο η μύτη χώνεται όπου βρίσκει πρόσφορη οσμή.
Κοκκινίζει τάχα από ντροπή και παιχνιδίζει. Μαζεύεται προσωρινά για να παραπλανήσει. Αχόρταγη για οξυγόνο, αιθέρια αρώματα, γαστριμαργικές αναδύσεις. Μύτη που όλοι διαθέτουμε. Ερωτοτροπεί με το υπόλοιπο πρόσωπο αλλά κάνει πάντα του κεφαλιού της . Μέσα από το σατιρικό εύρημα του Γκόγκολ προσγειώνεται στη σκηνή του Θεάτρου Τόπος Αλλού για να ιντριγκάρει και να θυμίσει την αβάσταχτη ελαφρότητα του ανθρώπινου είδους.
Η “νιτσεϊκή” φιλοσοφική διάθεση που παρουσιάζει ο Κούντερα στο έργο του δεν πλησιάζει τις φόρμες της παράστασης. Κάτι που συναντάμε και στην ταινία του Κάουφμαν. Η μοναδικότητα της ανθρώπινης φύσης και έτσι όπως αυτή ενεργεί φιλτράρεται μέσα από τα τρία έργα του Γκόγκολ. Τον πολυδιασκευασμένο “Επιθεωρητή”, τη “Μύτη” και τα “Παντρολογήματα”.
Μόλις έχει αρχίσει το πολυδαίδαλο πλέγμα που εξυφαίνει ο Νίκος Καμτσής.Το δεξί χέρι του Δημάρχου ενός χωριού της τσαρικής Ρωσίας χάνει τη μύτη του. Άθελα του γίνεται ένας Τόμας του Κούντερα. Έχει εξασφαλισμένη την αγάπη της κόρης του Δημάρχου και η αιώνια προσκολλημένη ερωμένη του προσώπου του αγνοείτε από την αδεξιότητα του τοπικού μπαρμπέρη. Η έλλειψη της του φέρνει τρόμο, η δε Αριστοφανική της εμφάνιση ως στη σκηνή ως Επιθεωρητής σπέρνει τον πανικό σε όλους.
Το γαϊτανάκι της σατιρικής ευφυιας του Γκόγκολ παίρνει τα ηνία της παράστασης και οι αφορμές να γελάσεις διαδέχονται η μια την άλλη. Το γραφειοκρατικό τέρας, η οικειοποίηση της κρατικής περιουσίας από τοπικούς αρμόδιους, ο χρηματισμός και η ασυδοσία. Όλα όσα κατέγραψε ο Γκόγκολ με τη πένα του περνούν απαλά και διασκεδαστικά μέσα από τα χρυσοπράσινα παραβάν. Τα πιο τραγικά νοήματα και τα βαθύτατα σκοτεινά μαλακώνουν το θεατή. Οι ατάκες θυμίζουν έργα του Τσιφόρου και οι πρωταγωνιστές καρατερίστες παλιών ελληνικών ταινιών. Η συνύπαρξη των ηθοποιών είναι απολαυστική και διασκεδαστική. Οι μονόλογοι προσγειώνουν την εύθυμη ατμόσφαιρα και επικαιροποιούν τις ανθρώπινες αδυναμίες.
Οι χορογραφίες είναι έντονα επηρεασμένες από την αρχαία κωμωδία ενώ μου θύμισαν ανεπαίσθητα την μουσική κωμωδία του 1949 “The Inspector General” με πρωταγωνιστή τον Danny Kaye. Απόλυτα επιτυχημένη είναι η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας σε αντίθεση με τη λογική του μπερντέ από το Θέατρο Σκιών. Η ηλεκτρονικές καρικατούρες των δημόσιων λειτουργών προβάλλονται ώστε να αποκαλυφθεί η ανεπάρκεια τους ,ενώ η εσωτερική πάλη διαδραματίζεται σκιώδης. Ο άνθρωπος που κυνηγά τη μύτη του. Τα ευφάνταστα αρκτικόλεξα και οι υπαινικτικές ακροστοιχίδες ήταν από τα καλύτερα κωμικά στοιχεία της παράστασης.
Ο Δημήτρης Φραγκιόγλου γνωστός για τους επιτυχημένους κωμικούς ρόλους μπορεί να προσθέσει ακόμη ένα. Στο μονόλογο παρουσιάζει την αγωνία του ανθρώπου για καταξίωση ανώτερη της αποκάλυψης των οικονομικών σκανδάλων του δήμου του. Ο Αντώνης Καλομοιράκης ξεδιπλώνει το ταλέντο του θυμίζοντας Ντίνο Ηλιόπουλο. Ερμηνεία που μπορεί αν μοιραστεί στις γνωστότερες του ταινίες. Η ξιπασμένη συμφεροντολόγα παντρολογίστρα Λαμπρινή Θάνου μπορεί να ταυτιστεί μεταξύ Μ.Νέζερ, Σ.Νοταρά και Σ.Φιλιππίδου. Υπέροχο το δίδυμο Βίκη Αθανασίου, Μαρίνα Κοσμά ως μάνα και κόρη που συγκρούονται μην αντέχοντας τις ομοιότητες τους. Ο Βασίλης Χρηστίδης σηκώνει το φορτίο του γκροτέσκου ρινικού χαρακτήρα του Γκόγκολ. Περιφέρει μια βαλίτσα υποσχέσεις και οι κοιλότητες του κοστουμιού του αποτυπώνουν εκπνέοντας τον κακοφορμισμό της τσαρικής εποχής. Ο Κωνσταντίνος Χατζούδης ως μπαρμπέρης είναι μια έξυπνη προσθήκη εντείνοντας το στοιχείο της φάρσας.
Η αβάσταχτη ελαφρότητα συνδυάζεται με την χλιαρή σοβαρότητα της σύγχρονης εποχής. Η σαρκαστική πυξίδα του Γκόγκολ σημαδεύει όλους του προορισμούς. Όλα τα κακώς κείμενα. Η αινιγματική του Κούντερα είναι πιο βαθιά κρυμμένη. Η ροή και οι εναλλαγές δεν αφήνουν περιθώρια για επί τόπου ενδοσκοπήσεις. Η παράσταση χαρίζει αθρόο γέλιο και περνά σε δεύτερη μοίρα τους προβληματισμούς. Η αφέλεια που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο ερωτικά ή διαπροσωπικά θα είναι πάντα παρόν. Υπάρχει όμως και ένα “τέλος καλό, όλα καλά” που εξαφανίζει τον πεσιμισμό και τις μαύρες σκέψεις.
Καλή θέαση
