Απόσπασμα από τον πρόλογο της Καθηγήτριας Ευαγγελίας Καλεράντε
«Το βιβλίο αυτό, είτε διαβαστεί ως επιστημονική έρευνα είτε σαν ένα βροχερό οδοιπορικό στα ‘σκληρά’ ορυχεία της Μεγαλόπολης, προσφέρει στον αναγνώστη μια μοναδική ευκαιρία. Την ευκαιρία να κατανοήσει τη μακρά παράδοση της κοινωνιολογικής σκέψης πάνω στο θεμελιώδες ζήτημα της εργασίας. Ταυτόχρονα, την ευκαιρία να αντιληφθεί τους τρόπους με τους οποίους το τοπικό συνδέεται με το παγκόσμιο, και ειδικότερα σήμερα, στην Ευρώπη της κρίσης και της πολυσυζητημένης ενεργειακής μετάβασης. Και, πριν από όλα, την ευκαιρία να μπει μέσα σε ένα εργοστάσιο της βαριάς ελληνικής βιομηχανίας για να αφουγκραστεί το κόμπιασμα στη φωνή των εργαζομένων, τη μυρωδιά του λιγνίτη, τον ίλιγγο των μεγάλων αλλαγών και την αίσθηση των χαμένων ονείρων.
O Άρης Ασπρούλης, με τον Μελαγχολικό εργάτη, συνομιλεί απευθείας με τις μεγάλες έρευνες γύρω από την Εργασία, την Κρίση και την Κοινωνική Πολιτική, όπως εκείνες των εργοστασίων του Hawthorne και του Marienthal έναν αιώνα πριν. Και αυτό γιατί συνδυάζει, με σπάνια επιστημονική και συγγραφική αρτιότητα, τη στιβαρή θεωρητική κατάρτιση με τις γνώσεις, το ένστικτο, τη μεθοδολογική καθαρότητα, την εμπειρία, την επιστημονική ενσυναίθηση και την κοινωνιολογική φαντασία που απαιτεί ο ρόλος του ερευνητή που αποφασίζει να κατέβει στο πεδίο και να θεμελιώσει θεωρία μέσα από την παρατήρηση. Δεν ωραιοποιεί, δεν εξωραΐζει, δεν φορτίζει ιδεολογικά τις σελίδες του. Αφήνει τα υποκείμενα της έρευνας να μιλήσουν. Να διερωτηθούν. Να εξομολογηθούν. Αυτός ο κόσμος είναι ο δικός τους κόσμος.
Μέσα σε μια συναρπαστική πολυπρόσωπη αφήγηση, η ενοχή, το παράπονο, η αναξιοκρατία και το χαμένο κοινωνικό κύρος εναλλάσσονται με τις λάσπες, τη σκουριά και την κούραση, τα ατυχήματα και το ελλιπές προσωπικό, με τον φόβο για την ανεργία και τον πρόωρο θάνατο, και η αίσθηση του εγκλωβισμού και της απόγνωσης, με τα χρέη και την απουσία προοπτικής.
Ο Μελαγχολικός εργάτης είναι ένα επιστημονικό ντοκουμέντο της εποχής μας και ταυτόχρονα ένα εγχειρίδιο για μελλοντικές έρευνες, σχετικά με το πώς μελετάμε μια κοινωνία όταν περνά από τις βεβαιότητες στην αποσταθεροποίηση, πώς μελετάμε το βίωμα αυτής της μετάβασης και, κυρίως, πώς μελετάμε το αποτύπωμα που το βίωμα αυτό αφήνει στους ανθρώπους και στην κοινωνία.
Η μελέτη του κοινωνιολόγου Άρη Ασπρούλη έρχεται για να μας υπενθυμίσει κάτι πολύ θεμελιώδες. Δεν υπάρχει Ιστορία χωρίς ιστορικό υποκείμενο. Δεν υπάρχει Επιστήμη του Ανθρώπου χωρίς τον άνθρωπο».
