Ο κανονισμός της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης θα αποκαταστήσει υποβαθμισμένα οικοσυστήματα σε όλες τις χώρες της ΕΕ, θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και θα ενισχύσει την επισιτιστική ασφάλεια.
Για να επιτευχθούν οι γενικοί στόχοι της ΕΕ, τα κράτη μέλη οφείλουν μέχρι το 2030 να αποκαταστήσουν τουλάχιστον το 30% των οικοτόπων που καλύπτονται από τη νέα νομοθεσία: από δάση, λιβάδια και υγροβιότοπους μέχρι ποτάμια, λίμνες και κοραλλιογενείς βυθούς. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 60% για το 2040 και στο 90% για το 2050. Όπως είχε ζητήσει το Κοινοβούλιο, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στις περιοχές Natura 2000 έως το 2030. Άπαξ και μια περιοχή επανέλθει σε καλή κατάσταση, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι δεν θα υποβαθμιστεί εκ νέου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να καταρτίσουν εθνικά σχέδια αποκατάστασης της φύσης, στα οποία θα περιγράφουν λεπτομερώς πώς σκοπεύουν να επιτύχουν τους στόχους αυτούς.
Γεωργικά οικοσυστήματα
Για να βελτιωθεί η βιοποικιλότητα στα γεωργικά οικοσυστήματα, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να σημειώσουν πρόοδο σε δύο από τους ακόλουθους τρεις δείκτες: τον δείκτη πεταλούδων λειμώνων, το μερίδιο των γεωργικών εκτάσεων με χαρακτηριστικά τοπίου υψηλής ποικιλομορφίας και το απόθεμα άνθρακα σε ανόργανα εδάφη καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να λάβουν μέτρα ώστε να αυξηθεί ο δείκτης πτηνών που ζουν σε γεωργικές εκτάσεις, δεδομένου ότι τα πτηνά αποτελούν καλό δείκτη όσον αφορά τη συνολική κατάσταση της βιοποικιλότητας.
Έχοντας υπόψη ότι η αποκατάσταση αποστραγγισμένων τυρφώνων αποτελεί έναν από τους πλέον οικονομικά αποδοτικούς τρόπους μείωσης των εκπομπών στον γεωργικό τομέα, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να αποκαταστήσουν τουλάχιστον το 30% των εκτάσεων αυτών μέχρι το 2030 (τουλάχιστον το ένα τέταρτο πρέπει να επανυγρανθεί), το 40% μέχρι το 2040 και το 50% μέχρι το 2050, χρονιά κατά την οποία θα πρέπει πλέον να έχει επανυγρανθεί τουλάχιστον το ένα τρίτο των τυρφώνων. Η επανύγρανση τυρφώνων παραμένει προαιρετικό μέτρο για αγρότες και ιδιώτες ιδιοκτήτες γης.
Όπως είχε ζητήσει το Κοινοβούλιο, ο νέος κανονισμός προβλέπει ότι οι στόχοι για τα γεωργικά οικοσυστήματα θα μπορούν να αναστέλλονται σε εξαιρετικές περιστάσεις, όταν εξαιτίας τους μειώνονται σημαντικά οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που απαιτούνται για την επαρκή παραγωγή τροφίμων στην ΕΕ.
Άλλα οικοσυστήματα
Ο νέος κανονισμός ορίζει επίσης ότι πρέπει να βελτιώνονται διάφοροι δείκτες που αφορούν τα δασικά οικοσυστήματα, ενώ προβλέπει ότι θα φυτευτούν επιπλέον τρία δισεκατομμύρια δέντρα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει ακόμη να αποκαταστήσουν τουλάχιστον 25.000 χιλιόμετρα ποταμών ελεύθερης ροής και να διασφαλίσουν ότι δεν θα μειωθούν συνολικά οι αστικοί χώροι πρασίνου και τα δέντρα στις πόλεις.
Δηλώσεις
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής César Luena (Σοσιαλιστές, Ισπανία) δήλωσε: «Σήμερα είναι μια σημαντική ημέρα για την Ευρώπη, καθώς περνάμε από την προστασία και τη διατήρηση της φύσης στην αποκατάστασή της. Η νέα νομοθεσία θα μας βοηθήσει επίσης να εκπληρώσουμε πολλές από τις διεθνείς περιβαλλοντικές μας δεσμεύσεις. Ο κανονισμός θα αποκαταστήσει υποβαθμισμένα οικοσυστήματα με σεβασμό στον γεωργικό τομέα, παρέχοντας ευελιξία στα κράτη μέλη. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους επιστήμονες που μας παρείχαν τα επιστημονικά στοιχεία διαψεύδοντας όσους αρνούνται την κλιματική αλλαγή, καθώς και τους νέους ανθρώπους που μας υπενθυμίζουν ότι δεν υπάρχει ούτε πλανήτης Β ούτε σχέδιο Β».
Επόμενα βήματα
Το κείμενο στο οποίο συμφώνησαν το Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη εγκρίθηκε με 329 ψήφους υπέρ, 275 ψήφους κατά και 24 αποχές.
Πρέπει πλέον να εγκριθεί και από το Συμβούλιο, ώστε στη συνέχεια να δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και να τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα.
Σχετικές πληροφορίες
Πάνω από το 80% των ευρωπαϊκών οικοτόπων βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Στις 22 Ιουνίου του 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν κανονισμό για την αποκατάσταση της φύσης, ο οποίος θα συμβάλει στη μακροπρόθεσμη αποκατάσταση υποβαθμισμένων χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ, στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και στην επίτευξη των διεθνών δεσμεύσεων της ΕΕ, ιδίως του παγκόσμιου πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών Kunming-Montreal για τη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο νέος κανονισμός θα επιφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, καθώς για κάθε ευρώ που επενδύεται θα υπάρχει κέρδος τουλάχιστον οκτώ ευρώ.
Η νομοθεσία αυτή έρχεται ως απάντηση στις προσδοκίες των πολιτών σχετικά με την προστασία και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, του τοπίου και των ωκεανών, όπως αυτές διατυπώνονται στις προτάσεις 2(1), 2(3), 2(4) και 2(5) της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.
