Λόγω της συνεχιζόμενης και συστηματικής κατάχρησης θεσμών και ΜΜΕ για την απόκτηση αθέμιτου πλεονεκτήματος, το συνολικό εκλογικό περιβάλλον στις πρόσφατες κοινοβουλευτικές και τοπικές εκλογές στη Σερβία «υπολείπεται του επιπέδου που αναμένεται από μια υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα», διακηρύσσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε την Πέμπτη με 461 ψήφους υπέρ, 53 κατά και 43 αποχές, το Κοινοβούλιο επισημαίνει ότι, αν και διεξήχθησαν ομαλά, οι εκλογές της 17ης Δεκεμβρίου 2023 χαρακτηρίστηκαν από πολυάριθμες διαδικαστικές ελλείψεις. Μεταξύ αυτών, επισημαίνεται η ασυνεπής εφαρμογή των διασφαλίσεων κατά την ψηφοφορία και την καταμέτρηση, συχνές περιπτώσεις συνωστισμού, παραβιάσεις της μυστικότητας και πολυάριθμες περιπτώσεις ομαδικής ψηφοφορίας.
Υπενθυμίζοντας στις σερβικές αρχές ότι «πρέπουσα λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών της Σερβίας βρίσκεται στο επίκεντρο της διαδικασίας προσχώρησης», οι ευρωβουλευτές ζητούν τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας από διεθνείς νομικούς εμπειρογνώμονες και θεσμικά όργανα κύρους σχετικά με τις παρατυπίες των κοινοβουλευτικών, επαρχιακών και τοπικών εκλογών, με έμφαση στις εκλογές της Συνέλευσης του Βελιγραδίου.
Καμία θεσμική απάντηση στις καταγγελίες για χειραγώγηση, καμία κύρωση για τους παραβάτες
Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν τη λύπη τους για την έλλειψη θεσμικής αντίδρασης στις σοβαρές υποψίες ότι αιρετοί αξιωματούχοι εμπλέκονται σε εκλογική χειραγώγηση και κατάχρηση, τονίζοντας ότι έτσι διαιωνίζεται η ατιμωρησία και διασφαλίζεται ότι οι πρακτικές αυτές εξακολουθούν να υφίστανται. Το Κοινοβούλιο καταδικάζει επίσης την έλλειψη αποτελεσμάτων όσον αφορά τη δίωξη και την επιβολή κυρώσεων για εκλογικά αδικήματα, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών ισχυρισμών για παράνομη χειραγώγηση του μητρώου ψηφοφόρων και των δικαιωμάτων ψήφου, πίεση και εκφοβισμό κατά των πολιτών και των εκλογικών υποψηφίων, περιστατικά διαφθοράς, πλαστογράφηση υπογραφών πολιτών, πελατειακές σχέσεις, παράνομη και αθέμιτη κατάχρηση των δεδομένων των πολιτών, κατάχρηση των κρατικών αξιωμάτων και έλλειψη αποτελεσματικών μηχανισμών που να αποτρέπουν την απόκτηση αθέμιτου θεσμικού πλεονεκτήματος.
Καταδικάζοντας τις «συντονισμένες επιθέσεις Σέρβων αξιωματούχων κατά εκλογικών παρατηρητών», συμπεριλαμβανομένων ευρωβουλευτών, η ολομέλεια του ΕΚ ζητά την επιστροφή στον σεβασμό και στον εποικοδομητικό λόγο, τονίζοντας τη σημασία του αμοιβαίου σεβασμού στη δημοκρατική διαδικασία.
Αντιδεοντολογική συμπεριφορά, παραπληροφόρηση, έλλειψη πολυφωνίας στα ΜΜΕ
Το Κοινοβούλιο καταδικάζει την απουσία πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, καθώς και την παραπληροφόρηση και την εκτεταμένη αντιδεοντολογική και μεροληπτική προβολή υπέρ των εχόντων την εξουσία. Κατά την τελευταία δεκαετία από τότε που ο Πρόεδρος Vučićανέλαβε την εξουσία, υπήρξε συνεχής διάβρωση της ελευθερίας των ΜΜΕ στη Σερβία, η οποία χαρακτηρίζεται από πολιτικές πιέσεις, απειλές και ακόμη και σωματικές επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων.
Αναστολή των κονδυλίων της ΕΕ
Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Σερβία θα πρέπει να προχωρήσουν μόνο εάν η χώρα σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους εφαρμογής των εκλογικών συστάσεων του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (ODHIR) και της Επιτροπής της Βενετίας. Εάν οι σερβικές αρχές δεν είναι πρόθυμες να εφαρμόσουν τις βασικές εκλογικές συστάσεις ή εάν τα πορίσματα της έρευνας δείξουν ότι οι σερβικές αρχές συμμετείχαν άμεσα σε εκλογική νοθεία, οι ευρωβουλευτές ζητούν την αναστολή της χρηματοδότησης της ΕΕ λόγω σοβαρών παραβιάσεων του κράτους δικαίου.
Η τελική έκθεση του ODHIR αναμένεται να δημοσιευθεί τις επόμενες εβδομάδες
