Βρεθήκαμε στην πρεμιέρα του «Όλα Μόνοι Μας», της νέας σατιρικής παράστασης των Ευθύμη Κάλφα και Βασίλη Καλφάκη, στο Θέατρο 104 (Ευμολπιδών 41, Γκάζι).
Ο Ευθύμης Κάλφας, ραδιοφωνικός παραγωγός, δημοσιογράφος και δημιουργός ψηφιακού περιεχομένου, συναντά τον Βασίλη Καλφάκη, ηθοποιό και σκηνοθέτη και μαζί δημιουργούν το «Όλα Μόνοι Μας». Μία σύγχρονη σατιρική πρόταση που αυτοπροσδιορίζεται ως stand-up επιθεώρηση. Πρόκειται για ένα υβριδικό εγχείρημα, μια ευρηματική ιδέα που ενώνει επί σκηνής το παρελθόν της ελληνικής επιθεώρησης με το παρόν του stand-up comedy.
Γιατί «Όλα Μόνοι Μας»;
Στην Ελλάδα, στη χώρα όπου έχουμε μάθει να τα κάνουμε διαρκώς «όλα μόνοι μας» – γιατί αν δεν τα κάνουμε εμείς, ποιος θα τα κάνει; και για να γίνουν σωστά, πρέπει να τα κάνουμε εμείς, μόνοι μας – ο τίτλος της παράστασης αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα.
Με σύνθημα αυτή ακριβώς τη φράση, οι δύο ταλαντούχοι δημιουργοί αναλαμβάνουν (σχεδόν) τα πάντα: γράφουν, σκηνοθετούν, παίζουν και τραγουδούν. Μέσα από σάτιρα και αυτοσαρκασμό, ξεγυμνώνουν τα επίμαχα σημεία της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας στο πέρασμα του χρόνου: την πολιτική, τη θρησκεία, τις σχέσεις, την εκπαίδευση, αλλά και την ίδια τη ζωή.
Το Σκηνικό
Το σκηνικό είναι απλό και λειτουργικό, θυμίζοντας stand-up. Ένα αρμόνιο στην άκρη, χαμηλός φωτισμός, τίποτα περιττό. Η σκηνή αφήνει χώρο στον λόγο, στο σώμα και στην άμεση επαφή των κωμικών με το κοινό.
Η Παράσταση:
Η παράσταση ξεκινά με ένα ήπιο «ζέσταμα», που βάζει σταδιακά τον θεατή στο κλίμα. Το κλασικό crowd working; Όχι, κυρίως γίνεται μέσω αυτοσαρκασμού. Υπάρχει, φυσικά, και αλληλεπίδραση με το κοινό, αλλά με μέτρο, χωρίς “punching down”, χωρίς πίεση, δημιουργώντας μία αίσθηση οικειότητας.
Τα νούμερα εναλλάσσονται ανάμεσα σε επιθεωρησιακά σκετς και stand-up μονολόγους. Ο Ευθύμης Κάλφας κινείται κυρίως στο stand-up, με γρήγορο ρυθμό και εύστοχες παρατηρήσεις που συνδέουν το παρελθόν με το παρόν. Μιλά στο μικρόφωνο με την άνεση που τον χαρακτηρίζει στο ραδιόφωνο και στα βίντεο ψυχαγωγικού περιεχομένου που αναρτά στα social media, καταφέρνοντας να μεταφέρει αυτή τη φυσικότητα και στη σκηνή. Ο Βασίλης Καλφάκης, από την άλλη, φέρνει τη θεατρικότητα και τη μνήμη της επιθεώρησης. Δίνει βάρος στη σκηνική παρουσία, στις εκφράσεις και στην κινησιολογία. Είναι εκείνο το στοιχείο που δεν περιμένεις. Μία ευχάριστη έκπληξη. Σε στιγμές, η παρουσία του φέρνει στον νου τον σπουδαίο Χάρρυ Κλυνν, όχι ως μίμηση, αλλά ως συγγένεια ύφους. Οι δύο κόσμοι δεν συγκρούονται. Αντίθετα, συνυπάρχουν και αλληλοσυμπληρώνονται, θυμίζοντας ότι το stand-up και η επιθεώρηση έχουν κοινή καταγωγή και κοινό στόχο.
Ανάμεσα στα νούμερα παρεμβάλλονται τραγούδια, που δεν λειτουργούν ως «διάλειμμα», αλλά σαν συνδετικός κρίκος της παράστασης. Προσφέρουν ρυθμό, ανάσα και συνοχή στη σκηνική ροή. Καταφέρνουν να ενισχύσουν το έργο, χωρίς υπερβολή ή φλυαρία, χωρίς να κουράζουν. Σε αυτές τις στιγμές, η αισθητική παραπέμπει – χωρίς καμία διάθεση μίμησης – στον Γιώργο Μαρίνο και τον Τζίμη Πανούση, δηλαδή στο τραγούδι ως σχόλιο, ως σάτιρα, ως μια ακόμη μορφή αφήγησης. Το χιούμορ συναντά τη μουσική και η σκηνή αποκτά μια διαφορετική ένταση, πιο λυρική αλλά εξίσου αιχμηρή.
Στα πλήκτρα επί σκηνής, τους συνοδεύει η εξαιρετική Δήμητρα Κοκκινοπούλου, η οποία, πέρα από τον καθαρά μουσικό της ρόλο, παραμένει παρούσα καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, παρακολουθώντας βουβά. Ίσως η παρουσία της λειτουργεί σαν καθρέφτης, ο οποίος αντανακλά τον ίδιο τον θεατή, καλώντας τον να αναγνωρίσει τον εαυτό του μέσα στο έργο.
Πόση σάτιρα αντέχεις;
Τα όρια στη σάτιρα τα θέτει ο καλλιτέχνης, ο θεατής οφείλει να το γνωρίζει και να το σέβεται αυτό. Πριν βρεθεί κανείς σε μια τέτοια παράσταση, πρέπει να είναι προετοιμασμένος ότι το περιεχόμενο ενδέχεται να μη τον βρίσκει πάντα σύμφωνο.
Πολιτικά, κοινωνικά, σεξουαλικά ζητήματα, θέματα πίστης και πατρίδας, δεν παρουσιάζονται τυχαία. Υπάρχουν για κάποιο λόγο και ζητούν από τον θεατή να ακούσει, ακόμα κι αν διαφωνεί. Για να αγγίξει πραγματικά, η σάτιρα, χρειάζεται να ξεβολέψει, να ενοχλήσει λίγο, να προκαλέσει σκέψη και όχι απλώς ένα εύκολο γέλιο.
Γιατί αξίζει να τη δείτε
Το «Όλα Μόνοι Μας» είναι μια καλοδουλεμένη παράσταση, τίποτα δεν μοιάζει τυχαίο ή πρόχειρο, όλα υπηρετούν το σύνολο. Με τις ξεχωριστές ερμηνείες των Ευθύμη Κάλφα και Βασίλη Καλφάκη επιτυγχάνεται μία ουσιαστική ισορροπία ανάμεσα στο παλιό και το νέο, ανάμεσα στην επιθεώρηση και το stand-up. Το γέλιο που γεννιέται δεν χάνεται με το χειροκρότημα, μένει, λειτουργεί, ανοίγει χώρο για σκέψη και προβληματισμό.
Κι ενώ στην αρχή μοιάζει σαν να τα κάνουμε «Όλα Μόνοι Μας», στο τέλος, όμως, θυμόμαστε πως κανείς δεν είναι μόνος. Είμαστε όλοι μαζί.
