Γιατί επιλέξατε να ανεβάσετε αυτό το έργο του Παναγιώτη Γκούβερη;
Περσεφόνη Παντοπούλου: Επιλέξαμε να ανεβάσουμε αυτό το έργο γιατί μιλάει ξεκάθαρα για την Ελλάδα του σήμερα για την κρίση, την αδικία, την απογοήτευση που βιώνουμε καθημερινά. Μας θυμίζει πως το παρελθόν, όσο μακρινό κι αν φαίνεται, εξακολουθεί να επηρεάζει το παρόν μας. Το έργο ανοίγει τη συζήτηση και για το μεταναστευτικό για τους ανθρώπους που διασχίζουν το Αιγαίο, για τα παιδιά που χάνονται στη διαδρομή. Αυτές οι εικόνες δεν πρέπει να μας αφήνουν αδιάφορους. Το ανεβάζουμε γιατί θέλουμε να προβληματιστούμε, να αντιδράσουμε. Θέλουμε να αναζητήσουμε τρόπους να κρατήσουμε την ελπίδα ζωντανή. Δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις, αλλά νιώθουμε την ανάγκη να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις: Πώς μπορούμε να ζήσουμε μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο αδιέξοδα και κρίση αξιών; Πώς μπορούμε να απαντήσουμε στην ανάγκη για αλλαγή, όταν γύρω μας κυριαρχούν οι ανισότητες; To έργο δεν προσφέρει εύκολες λύσεις αλλά ανοίγει παράθυρα για σκέψη και διάλογο.
Εξηγήστε μας τον τίτλο του έργου.
Μπέτυ Σαράντη: Ο τίτλος «Μην κλαις ρε γοργόνα» εμπεριέχει μια έντονα συμβολική και αλληγορική σημασία, αντλώντας από τη μυθολογία αλλά και τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Αρχικά, βασίζεται στον μύθο της γοργόνας, της αδερφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που ρωτούσε τους ναυτικούς αν ζει ο αδελφός της- αν της απαντούσαν «ζει και βασιλεύει», η θάλασσα ηρεμούσε. Αυτή η γοργόνα συμβολίζει κάτι βαθιά ελληνικό και διαχρονικό: την αγωνία, την ελπίδα και τη θλίψη που κουβαλάει ένας λαός. Ο τίτλος, όμως, αποκτά και μια δεύτερη, αλληγορική διάσταση: η γοργόνα δεν είναι απλώς μυθικό πλάσμα, αλλά ενσαρκώνει ολόκληρο το ελληνικό έθνος, που «κλαίει» για τα δεινά του παρελθόντος και για τις δυσκολίες της σημερινής ζωής στην Ελλάδα. Είναι ένας λαϊκός θρήνος, όχι μόνο για τις δυσκολίες του παρόντος, αλλά και για τις ψυχές που χάθηκαν στο Αιγαίο, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή -μια αναφορά στο προσφυγικό δράμα. Άρα, θα λέγαμε ότι ο τίτλος λειτουργεί διπλά και ως αναφορά στη μυθολογία, με το στοιχείο του παραμυθιού και της εθνικής ταυτότητας αλλά και ως ποιητικός και πολιτικός συμβολισμός, που εκφράζει τη συλλογική θλίψη, αλλά και την ανάγκη παρηγοριάς και ελπίδας.
Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί οι δύο πρώτες παραστάσεις με τεράστια ανταπόκριση από το κοινό. Πώς νιώθετε;
Μπέτυ Σαράντη: Ειλικρινά νιώθουμε μεγάλη χαρά και συγκίνηση. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν συγκλονιστική και μας γέμισε ευγνωμοσύνη. Οι πρώτες παραστάσεις έχουν πάντα μέσα τους το άγχος της αρχής, την αγωνία για το πώς θα υποδεχτεί ο κόσμος αυτό που ετοιμάζαμε τόσο καιρό με κόπο και αφοσίωση. Όταν, όμως, είδαμε τόση μεγάλη προσέλευση και βγαίνοντας από το θέατρο αντικρίσαμε χαμόγελα αλλά και βουρκωμένα μάτια, καταλάβαμε ότι κάτι σημαντικό είχε συμβεί. Ότι η δουλειά μας, άγγιξε. Αυτή η ανταπόκριση, μας δίνει θάρρος και δύναμη να συνεχίσουμε και μας κάνει να ανυπομονούμε να υποδεχτούμε ξανά νέο κοινό στις δύο τελευταίες παραστάσεις.\
Μιλήστε μας για το ιδιαίτερο σκηνικό της παράστασης.
Μπέτυ Σαράντη: Το σκηνικό της παράστασης είναι μια έντονα συμβολική και σουρεαλιστική κατασκευή: ένα τετράγωνο περιβάλλον διαστάσεων 2×2 μέτρων, το οποίο περιβάλλεται από νερό. Στο κέντρο του βρίσκεται μια καρέκλα στα γαλανόλευκα, που παραπέμπει ευθέως στη σημαία της Ελλάδας, ενώ τριγύρω υπάρχουν ποτήρια με νερό, που λειτουργούν και αυτά ως σύμβολα. Η κατασκευή θυμίζει ενυδρείο, έναν περιορισμένο αλλά απολύτως καθοριστικό χώρο, μέσα στον οποίο κινείται αποκλειστικά ο χαρακτήρας της παράστασης, μια καπετάνισσα. Το νερό στο σκηνικό παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο: είναι το στοιχείο που την κρατά στη ζωή -εκφράζει τη δίψα, την ανάγκη και την κάθαρσή της- αλλά ταυτόχρονα συμβολίζει και το πνίξιμο, την ασφυξία, την απώλεια. Είναι η μνήμη των προσφυγόπουλων που χάθηκαν στο Αιγαίο- είναι το παρελθόν και το παρόν της Ελλάδας μέσα από μια ποιητική και βαθιά πολιτική οπτική. Το σκηνικό γίνεται έτσι ένα καράβι, ένα σπίτι, μια φυλακή και ένας καθρέφτης για τον χαρακτήρα. Η καρέκλα, σαν κατάρτι, δίνει το στίγμα της ταυτότητας και της επιμονής της. Όλα αυτά συνθέτουν έναν χώρο γεμάτο νόημα, φορτισμένο συναισθηματικά, που υποστηρίζει απόλυτα τη θεματική και τον ψυχισμό της παράστασης.
Υπάρχουν σκέψεις για επανάληψη της παράστασης την επόμενη σεζόν;
Περσεφόνη Παντοπούλου: Ναι, σκοπεύουμε να επαναλάβουμε την παράσταση «Μην κλαις ρε γοργόνα» την επόμενη σεζόν, τον χειμώνα. Επίσης, έχουμε την επιθυμία να την ταξιδέψουμε και στις Σέρρες, τη γενέτειρα του συγγραφέα. Ελπίζουμε να τα καταφέρουμε και να το πραγματοποιήσουμε.
Για όσους δεν γνωρίζουν την Ομάδα σας, πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτήν, τα μέλη της, τις προηγούμενες παραγωγές της αλλά και τους στόχους της.
Περσεφόνη Παντοπούλου: Η Tsopan Theatre Company ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2022 με αφορμή την πρώτη μας θεατρική δουλειά, τον «Μακρόκοσμο». Αυτό που μας έφερε κοντά ήταν η ανάγκη να μιλήσουμε, μέσα από το θέατρο, για όλα όσα μας απασχολούν ως ανθρώπους και ως μέλη μιας κοινωνίας. Την ομάδα την ξεκινήσαμε εμείς, η Περσεφόνη Παντοπούλου, σκηνοθέτις και ηθοποιός και η Αλεξάνδρα Τσόμπου που γράφει και επιμελείται τα κείμενα των παραστάσεων. Στην πορεία προστέθηκαν και άλλοι άνθρωποι, πολύτιμοι συνεργάτες, ανάμεσά τους και η Μπέτυ Σαράντη. Στόχος μας είναι να δουλεύουμε συλλογικά, να συνεργαζόμαστε με καλλιτέχνες και νέους δημιουργούς που έχουν ιδέες, φαντασία, διάθεση για ανταλλαγή, για έρευνα και πειραματισμό. Σε απλά λόγια, μας ενδιαφέρει το μοίρασμα και η αναζήτηση και όχι η «σίγουρη συνταγή». Η δεύτερή μας δουλειά, η παράσταση «Μην κλαις ρε γοργόνα», ήρθε ως συνέχεια αυτής της πορείας. Θέλουμε να συνεχίσουμε να δημιουργούμε παραστάσεις με ουσία, με αλήθεια και με σεβασμό στον θεατή. Το θέατρο για εμάς είναι ένας ζωντανός οργανισμός και προσπαθούμε να τον «ταΐζουμε» με φαντασία, ελευθερία και σεβασμό.
