Πήγαμε / Είδαμε : “Ο Επισκέπτης” στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης…γράφει η Αύρα Μπακούρου
Η παράσταση ξεκινά και στη θεατρική σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης αρχίζουν να αντηχούν ναζιστικά εμβατήρια. Ο Σίγκμουντ Φρόιντ (Φώτης Θωμαΐδης)- όντας πλέον μεγάλος σε ηλικία- ζει στη Βιέννη του 1938. Δύσκολοι καιροί για να είσαι Εβραίος. Το κατανοεί και ο ίδιος, όμως εξακολουθεί να πιστεύει στο μέλλον και την ανθρωπότητα. Αρνείται να υπογράψει το “κατάπτηστο” έγγραφο που θα εξασφαλίσει σε εκείνον και την οικογένειά του ένα εισιτήριο με προορισμό την ελευθερία και ένα αύριο πιο φωτεινό, μακριά από το σκοτάδι του ολοκληρωτισμού. Η κόρη του Άννα (Μαρία Παπαλάμπρου) τον παρακαλάει. Εκείνος όμως δεν ενδίδει. Έχει ήδη αρχίσει να νοσταλγεί τη Βιέννη πριν καν φύγει, καθώς εγκαταλείποντάς τη θα είναι σαν να αφήνει όλες τις αναμνήσεις του στη δίνη ενός πολέμου που εχθρεύεται κάθε τι ανθρώπινο.
Ένας γκεσταπίτης (Δημήτρης Παπαδάτος) κάνει έφοδο στην οικεία Φρόιντ και συλλαμβάνει την Άννα εξ’ αιτίας της ανυπακοής της στους Ναζί. Ο Φρόιντ μένει μόνος, απελπισμένος και τότε είναι που ξαφνικά εισβάλλει στον χώρο ένας παράξενος “επισκέπτης” (Μάνος Βακούσης). Πρόκειται για κλέφτη ή για έναν ψυχικά ασθενή που χρήζει θεραπείας και κατέφυγε στον ξακουστό ψυχίατρο σε μία απέλπιδα προσπάθεια να ελαφρύνει το άλγος του; Πολλά τα ερωτήματα κι εκείνος δεν προτίθεται να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις, τουλάχιστον όσον αφορά τη σφαίρα της ανθρώπινης λογικής και της ψυχανάλυσης…
Μέσα από την ύπνωση που εφαρμόζει ο Φρόιντ σαν μία ύστατη προσπάθεια, ο άνθρωπος που έχει απέναντί του, αρχίζει να δίνει ψήγματα μιας άλλης υπερβατικής ύπαρξης. Είναι παντογνώστης, πανταχού παρών, άχρονος, δεν γεννήθηκε ποτέ και παράλληλα γεννάται συνεχώς, γνωρίζει το παρελθόν του γνωστού ψυχαναλυτή αλλά και κάθε απόκρυφη σκέψη που έκανε σαν παιδί. Αποκαλύπτει μελλοντικά γεγονότα και τον ανακουφίζει δηλώνοντας “Η Άννα θα γυρίσει πίσω”. Αλλά για μια στιγμή… Μήπως εμφανίστηκε σαν “από μηχανής Θεός”; Αλλά δεν μπορεί! Ο Θεός δεν υπάρχει και ο Φρόιντ έχει θυσιάσει μία ζωή πολεμώντας στο πλευρό της λογικής. Έχει ξοδέψει αρκετό μελάνι για να τεκμηριώσει το “απαραβίαστο” του ορθολογισμού και της επιστήμης. Μάλιστα κατά τη διάρκεια της παράστασης γίνεται λόγος για το σύγραμμά του “Μωυσής και Μονοθεϊσμός” στο οποίο επιχειρεί μία ψυχαναλυτική ερμηνεία του θρησκευτικού φαινομένου και δηλώνει περίτρανα πως η ύπαρξη ενός Θεού-Δημιουργού επινοήθηκε αποκλειστικά από την ανάγκη του ανθρώπου να πιστέψει σε ένα ανώτερο ον.
Δεν μπορεί λοιπόν ο Θεός να υπάρχει, μάλλον ο επισκέπτης είναι ένας απατεώνας ή ίσως ένας τρελός που δύσκολα ο Φρόιντ θα καταφέρει να θεραπεύσει. Μέσα σε λίγη ώρα, η παράσταση του Ερίκ Eμμανουέλ Σμιτ, μας υποβάλλει σε ποικίλες και πολύπλοκες σκέψεις που αφορούν την ύπαρξη ενός υπερβατικού όντος. Μας αφήνει να παλεύουμε με τα κύματα της αμφιβολίας και της πίστης και τελικά μας επιτρέπει να ξεδιπλώσουμε το νήμα, μεταφέροντάς μας στο σήμερα και σε ό,τι “σταυρώνει” την ανθρώπινη ύπαρξη. Πόλεμος, ρατσισμός, βία, γυναικοκτονίες, προσφυγιά… Αν υπάρχει Θεός πώς μπορεί να μην επεμβαίνει και να μην απλώνει το παντοδύναμο χέρι του σε όλους εκείνους τους κατατρεγμένους; Μήπως ούτε ο Θεός είναι παντοδύναμος, αλλά ένας απλός πατέρας που επιβλέπει την ελεύθερη βούληση των παιδιών- δημιουργημάτων του, σιωπηλά, πονώντας για κάθε τους ατόπιμα; Μήπως ο άνθρωπος αντί να αναζητά το κατ΄εικόνα και καθ’ ομοίωσιν μέσα στις Γραφές και τους ναούς, θα έπρεπε να κοιτάξει μέσα του και γύρω του για να μοιάσει περισσότερο σε εκείνον που προσεύχεται να αποδώσει δικαιοσύνη;
Σκηνικά που μας μεταφέρουν στην ουσία της παράστασης, ηχητικά εφέ που ενισχύουν την εμπειρία, διάλογοι που στοχεύουν στην κατανόηση της προβληματικής και εξαιρετικές ερμηνείες που αγγίζουν με αξιοπρέπεια και ενσυναίσθηση πολύ ευαίσθητα ζητήματα, συνθέτουν μία από τις καλύτερες παραστάσεις της χρονιάς, την οποία σκηνοθετεί ο ευρηματικός Σωτήρης Τσαφούλιας.
γράφει η Αύρα Μπακούρου “Eyes on fire” ΣΑΒ. 18:00-20:00
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
“Ο Επισκέπτης” του Ερίκ Eμμανουέλ Σμιτ
Μετάφραση: Σωτήρης Τσαφούλιας – Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία: Σωτήρης Τσαφούλιας
Σκηνογράφος-Ενδυματολόγος: Πολυτίμη Μαχαίρα
Μουσική σύνθεση: Θοδωρής Οικονόμου
Σχεδιασμός φωτισμών: Σωτήρης Τσαφούλιας – Έλενα Πετροπούλου
Φωτογράφιση: Πέτρος Χόντος
Παίζουν: Μάνος Βακούσης, Μαρία Παπαλάμπρου, Φώτης Θωμαΐδης, Δημήτρης Παπαδάτος.
Παραγωγή: Robin 4 Arts
Στην παράσταση υπάρχουν ήχοι υψηλής έντασης καθώς και έντονη εναλλαγή φωτισμού.
Διάρκεια παράστασης 90′
Ημέρες και Ώρες Παραστάσεων:
Τετάρτη στις 18.30
Πέμπτη στις 21.00
Παρασκευή στις 21.00
Σάββατο στις 18.30 και στις 21.00
Κυριακή στις 18.30
Εισιτήρια: 25€, 20€, 15€
